Sign in Subscribe
7 min read

Sociale media willen dat je betaalt met je data én je portemonnee

Sociale media willen dat je betaalt met je data én je portemonnee
Foto: dole777 / Unsplash

In deze nieuwsbrief wil ik het met je hebben over:

  • Sociale media willen dat je betaalt met je data én je portemonnee.
  • Transparantie over inkomsten zou de makersindustrie verder kunnen helpen.
  • Kan een radio-dj worden vervangen door AI?

1. Sociale media willen dat je betaalt met je data én je portemonnee

Ruim voordat Elon Musk Twitter overnam, introduceerde het bedrijf in de VS al een betaald abonnement. Daarmee kreeg je toegang tot extra functionaliteiten, waaronder de mogelijkheid om een tweet na publicatie tot corrigeren en de mogelijkheid om 'draadjes' te lezen als een soort artikel.

Sinds Elon Musk de baas is, is zijn plan om van het Blue-abonnement hét verdienmodel voor Twitter te maken. Je kunt er een blauw vinkje mee kopen (wat vroeger stond voor een geverifieerde gebruiker) en krijgt voorrang in de algoritmes. Daardoor krijg je door te betalen niet enkel nog wat extra functies die handig zijn, maar betaal je om jou en je tweets een betere positie te geven.

Cijfers over het aantal Blue-abonnees deelt Twitter niet, maar tot op heden schijnt het verre van succesvol te zijn. Begrijpelijk, want wie wil er betalen voor een dienst met een dictator aan het roer, waar het publiek wegloopt en waar je niet weet of de functionaliteiten die je nu hebt morgen nog bestaan.

Desondanks heeft het Mark Zuckerberg op een idee gebracht. Hij kondigde vorige week een vergelijkbaar betaald abonnement aan voor Facebook en Instagram. Eén van de twee bedrijven die er om bekend staan fucking rijk te worden door zoveel mogelijk data over jou te verzamelen en op basis daarvan advertenties te verkopen, wil dat je ook nog gaat betalen voor de dienst. Klinkt, als je het plat slaat, als een bijzonder slechte deal.

Als je nou door te betalen zou kunnen afkopen dat Facebook Meta je data gebruikt, is dat nog wel een soort van eerlijk, maar dat is niet het geval. Voor 12 dollar per maand kunnen Amerikanen 'Meta Verified' worden. Je krijgt dan als gebruiker een vinkje, een klantenservice waar je contact mee kunt krijgen (🤯!) en meer bereik en zichtbaarheid voor de berichten die je plaatst.

Nu kon je altijd al betalen om je bereik te verhogen door middel van sponsored posts, maar nu krijg je dus een soort twee klassensysteem. En dat is best wel gevaarlijk. Zo schrijft vox.com:

In the past, in theory, everyone had the same opportunity to be seen on social media. Now, if you pay $12 a month on Meta Verified, you have better odds of other people finding your account and posts — because Meta’s apps will uprank your content over that of other non-paying users. It’s a system that creators who run professional businesses on Instagram and Facebook might find attractive but could also jeopardize the quality of users’ experience if it’s not executed carefully.
With this new program, Meta is effectively blurring the line between advertising and organic content more than ever before. And with many users already complaining that Instagram can feel like a virtual shopping mall, full of creators plugging their own content and products, it’s hard to imagine that people will enjoy an even more commercialized experience.

Nu zijn we inmiddels gewend geraakt dat we betalen voor nieuws, muziek en video's online, maar betalen voor bereik op social media vind ik toch wel van heel andere orde. Het druist in tegen het basisconcept van dit soort platforms en maakt uiteindelijk misschien wel meer stuk aan het internet, dan we op dit moment kunnen vermoeden.

2. Transparantie over inkomsten zou de makersindustrie verder kunnen helpen

Anouk Kemper schreef afgelopen week voor RTL Nieuws een artikel over reclame in podcasts en specifiek over het grijze gebied van host-read-adverenties die worden voorgelezen door journalisten. Anouk sprak mij voor wat achtergrondinformatie voor haar stuk en ook na publicatie heb ik nog even contact met haar gehad.

Ze vertelde me dat het ontzettend lastig was om dit stuk te schrijven, omdat vrijwel geen enkele podcastmaker erover wilde praten en al helemaal niks wilde zeggen over de bedragen die hij of zij verdient. Het is iets dat ik herken uit de industrie en dat mij al jaren frustreert.

Iedereen die zelfstandig content maakt en publiceert en daar (in ieder geval deels) van wil leven, zoekt naar manieren om geld te verdienen. Van nieuwsbriefschrijvers tot YouTube-creators tot podcastmakers. Er zijn voor hen genoeg mogelijke verdienmodellen: advertenties, donaties, betaalde abonnementen, events, boeken etc. Maar wat werkt er en wat zijn realistische bedragen?

Eén op één willen makers nog wel eens iets delen, maar openbaar of semi-openbaar is praten over wat je verdient (of ook heel vaak wat je niet verdient) lijkt not done in Nederland.

Met de podcast Trust Nobody die ik maak samen met Mark Versteden en Nelleke Poorthuis halen we het grootste deel van onze inkomsten uit donaties via Patreon. En als je naar onze Patreon-pagina gaat, dan zie je daar dat we 1092 Patrons hebben en daarmee 5369 euro per maand verdienen. Een groot deel daarvan investeren we direct weer in onze podcast en in goodies/events voor Patrons. Wat er over blijft is een vergoeding voor de bizarre hoeveelheid tijd die we in onze podcast, en alles dat daar bij komt kijken, stoppen.

We zijn één van de weinigen Nederlandse podcasts waarbij openbaar te vinden is hoeveel donaties we ontvangen. En ik krijg regelmatig de tip van anderen om het niet openbaar te zetten, omdat mensen mogelijk niet zouden doneren omdat we al een flink bedrag ontvangen.

We laten deze informatie echter gewoon zichtbaar staan. Omdat we niks te verbergen hebben en omdat we trots zijn op de community trouwe luisteraars die we hebben verzameld, die ons tips sturen en die deelnemen aan evenementen en onze jaarlijkse reis. Maar ook omdat het voor andere makers interessant kan zijn om te zien wat de mogelijkheden van een donatieprogramma zijn. Ik heb wel eens pogingen gedaan om een beeld te krijgen van hoeveel omzet podcastmakers draaien op basis van donaties en advertenties, maar omdat er bijna geen informatie beschikbaar is, is dat niet te doen. En ook in artikelen die erover worden geschreven, wil bijna niemand concreet worden. Dat heb ik zelf gemerkt en dat merkte nu dus ook Anouk Kemper.

In mijn ogen is dat zonde, omdat met meer transparantie en openheid, makers beter kunnen vaststellen hoe en hoeveel ze kunnen verdienen. En daar wordt de industrie uiteindelijk alleen maar beter van.

3. Kan een radio-dj worden vervangen door AI?

Een week of vier geleden heeft NPO 3FM geëxperimenteerd met generatieve AI op de radio. De makers van de middagshow 'Barend & Benner' hebben ChatGPT de presentaties tussen de platen laten schrijven en vervolgens zijn deze voorgelezen middels text-to-speech-technologie. DJ Barend van Deelen zei in een persbericht over de uitzending:

Het experiment met ChatGPT geeft ons de kans om te zien hoe ver de technologie al is en of het onze rol als dj's kan vervangen. We zijn erg benieuwd naar de resultaten en we hopen dat onze luisteraars net zo nieuwsgierig zijn als wij.

De uitzending lijkt vooral een PR-stunt om meer luisteraars te checken. Er is na afloop nauwelijks aandacht geschonken aan de resultaten van het experiment.

In de praktijk klonk de uitzending helemaal nergens naar. Er werd zwaar verouderde text-to-speech-technologie gebruikt, waardoor de presentaties werden gedaan door slecht-klinkende robotstemmen die alle titels en artiesten fout uitspraken. Dat terwijl er veel betere technologie beschikbaar is. De boodschap aan de luisteraar: kunstmatige intelligentie kan radio-dj's voorlopig nog niet vervangen.

De vraag is natuurlijk: is dat ook echt zo? Spotify probeert het tegendeel te bewijzen. De streamingdienst laat een 'AI DJ' platen in een gepersonaliseerde playlist aan- en afkondigen, voorzien van allerhande feitjes. Op die manier krijg je een soort gepersonaliseerd radioprogramma.

Spotify’s latest feature gives you an AI-powered personal DJ
Radio killed the streaming star?
The VergeJess Weatherbed and James Vincent

Het is niet Spotify's eerste poging om radio te vervangen. Eerdere maakte het al een Engelstalige ochtendshow, waarbij de presentaties (van echte dj's, voor de duidelijkheid) worden afgewisseld met een persoonlijke playlist. En onder de noemer 'Jouw Daily' mixt Spotify muziek, met nieuwsbulletins en korte podcasts.

De AI DJ is de volgende stap voor Spotify en in tegenstelling tot het experiment op 3FM, klinkt de stem bijzonder natuurgetrouw. Helaas is de functie alleen in de VS en Canada beschikbaar en kunnen we het in Nederland dus niet uitproberen.

Nu gok ik niet dat radio-dj's snel hoeven te vrezen voor hun baan. Juist het menselijke, persoonlijke element en de interactie met de luisteraar zijn steeds belangrijker geworden op de radio. En dat is natuurlijk iets wat je niet snel kunt vervangen een technologie.

Tegelijkertijd zie je dat onder jongeren het luisteren naar de traditionele radio stukken minder populair is dan toen ik 'jong' was. Streamingdiensten en social media hebben de functie die radio vroeger had voor hen overgenomen. En ik vrees dat je die generatie als radiostation ook niet heel snel gaat terugwinnen als ze oude worden. Ook niet met een AI DJ.

4. Dit heb ik afgelopen week gelezen