Sign in Subscribe
3 min read

Robots, die eigenlijk geen robots zijn, worden onmisbaar voor de journalistiek

Goedemorgen,

Twee weken geleden beloofde ik een speciale nieuwsbrief voor betalende leden over robotjournalistiek. Het kostte wat langer dan gehoopt (sorry!), maar hierbij dan toch: we gaan het hebben over robots.

Of nou ja, eigenlijk gaan we het hebben over alles behalve robots.

De term robotjournalistiek is namelijk een hele slechte term voor automatisering binnen de journalistiek met behulp van kunstmatige intelligentie. Er komen namelijk geen robots bij kijken. De term 'robot' roept bij mensen de associatie op met een fysieke robot, terwijl robotjournalistiek enkel draait om software. Software die gebruik maakt van enkele kunstmatige-intelligentie-technieken om -na te zijn ingeregeld- teksten te genereren op basis van data.

Financiële cijfers van bedrijven en uitslagen van sportwedstrijden lenen zich hier perfect voor. Maak ook van de verkeersinformatie of het weer kan software zonder problemen een tekst maken.

Het bedrijf Automated Insights levert deze technologie onder de naam Wordsmith al jaren aan persbureau AP en Yahoo News. Dat resulteert in korte en feitelijke, maar wel prima leesbare artikelen. Enkele voorbeelden:

Wat ik tot voor kort niet wist, is dat deze technologie ook in Zweden al veelvuldig wordt gebruikt. Bijna elke lokale krant daar gebruikt de technologie voor bijvoorbeeld sportartikelen. Maar de Zweden hebben ook een unieke toepassing gevonden: artikelen over de verkoop van huizen. Over letterlijk elk verkocht huis wordt een artikel gegenereerd. Deze stukken trekken misschien maar 100 lezers per stuk, omdat de doelgroep vooral omwonenden zijn. Maar omdat het gaat om duizenden artikelen is het bereik toch nog heel groot - en dankzij de technologie is het haalbaar om al deze artikelen te publiceren.

Ik schreef over de Zweedse ontwikkelingen op dit vlak voor het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Daarnaast interviewde ik  de eigenaar het bedrijf achter deze technologie, United Robots, en een uitgever, MittMedia, hierover voor de podcast Rush Talk die ik maak voor Numrush.

Als het gaat om het gebruik van technologie zijn er mensen die bang zijn dat dit vooral wordt ingezet om nog meer banen te kunnen schrappen op redacties. Aan de andere kant zijn voorstanders juist blij met het feit dat journalisten niet langer het simpele repeterende werk hoeven te doen en hun handen vrij krijgen om meer onderzoek te doen en op pad te gaan.

Als je het mij vraagt biedt deze technologie uiteindelijk vooral kansen voor de journalistiek, als iedereen maar begrijpt wat je er wel en niet mee kan. Voor artikelen die je dagelijks schrijft op basis van een bepaald soort data is het een uitkomst. Journalisten hoeven dit repeterende werk niet meer te doen, er worden minder fouten gemaakt (als de data maar klopt en de algoritmes goed zijn getraind, maakt de technologie geen fouten) en er worden nieuwe soorten berichtgeving haalbaar. Het schrijven van hyperlokale artikelen - bijvoorbeeld over ieder verkocht huis of elke sportwedstrijd die er in een weekend wordt gespeeld - is hiermee mogelijk geworden.

Wat je daarnaast niet moet onderschatten, is dat algoritmes uiteindelijk betere verbanden kunnen leggen tussen data - en ook vooral in een bredere context. Zonder dat je er omkijken naar hebt kunnen de jaarcijfers van een bedrijf worden vergeleken met die van alle jaren daarvoor en van alle andere bedrijven in een sector. Het wordt echter nog interessanter als een computer grote hoeveelheden data gaat doorzoeken en verbanden gaat ontdekken.

Dat is iets waar persbureau Reuters mee bezig is. Lynx Insights publiceert geen artikelen, maar helpt journalisten om data te doorzoeken en doet ook zelf suggesties voor mogelijke verhalen.

En als ik heel eerlijk ben, vind ik dit een interessantere aanpak. Voor simpele, lokale sportberichtjes is een volledig automatisch systeem leuk, maar ik denk dat het beperkt zal blijven tot dat soort toepassingen en nooit zal zorgen voor een groot nieuws.

Lynx Insights is veel waardevoller en kan er daadwerkelijk voor zorgen dat er nieuws wordt ontdekt of er inzichten worden gegeven, die zonder de technologie niet (of nauwelijks) mogelijk waren. Een mooi voorbeeld is hoe BuzzFeed spionagevliegtuigen heeft ontdekt met behulp van dit soort technologie. Technologie die journalisten helpt om beter te worden in hun werk en die uiteindelijk onmisbaar gaat worden, verwacht ik.

Ik ben voor nu echter vooral benieuwd wanneer we in Nederland toepassingen van dit soort technologie gaan zien. En wanneer er iemand met een betere term komt dan robotjournalistiek.

Fijne week nog en tot zondag,
Elger

P.S. Jij bent één van de eerste mensen die betaald lid is geworden van mijn nieuwsbrief, maar ook überhaupt één van de eersten die deze functie van nieuwsbriefdienst Revue heeft gebruikt. De afgelopen maand hebben ik en een handvol anderen de functie getest en sinds vandaag is hij live voor iedereen. Niemanlab schreef er zojuist over.