Podcasts worden steeds meer een kijkmedium

In deze nieuwsbrief wil ik het met je hebben over:

• Videopodcasts blijven groeien doordat YouTube en Spotify dat zo graag willen.
• Zonder betaald abonnement kun je geen enkel artikel van het FD meer lezen.

Videopodcasts blijven groeien doordat YouTube en Spotify dat zo graag willen

YouTube is in de VS het populairste platform om te luisteren naar podcasts. Voor 31 procent van de Amerikaanse podcastluisteraars is het videoplatform de meest gebruikte app om podcasts mee te luisteren, gevolgd door Spotify met 27 procent en Apple Podcasts met 15 procent. Dat blijkt uit onderzoek van Edison Research.

Nu zijn de cijfers voor de Amerikaanse markt sowieso niet gelijk aan de Nederlandse markt, maar ook bij ons is YouTube een steeds belangrijker platform voor podcasts.

Nu is de vraag wel hoe je de cijfers precies moet duiden: Google heeft dit jaar afscheid genomen van Google Podcasts, de podcastapp die standaard op Android-telefoons zat. Nu is die app nooit zo groot geworden als Apple Podcasts, maar nog steeds zijn er een heleboel podcastluisteraars geweest die op zoek moesten naar een nieuwe app. Google zelf heeft gebruikers verwezen naar YouTube Music, maar of dat platform meetelt als YouTube is me niet duidelijk.

Op YouTube zelf zijn steeds meer podcasts te vinden als videopodcast, maar juist vanwege het succes van het platform voor podcasts zijn er ook veel podcasts die hun audioversie met een plaatje op YouTube zetten. De cijfers van Edison Research zeggen niets over hoe groot het aantal podcastkijkers vs. -luisteraars is.

Dat video een steeds belangrijkere rol speelt bij podcasts is zeker. De reden daarvoor is simpel: er is een groot publiek voor videopodcasts. Daarnaast is de videovorm van podcasts een vorm die, voornamelijk dankzij YouTube, mensen makkelijk kunnen ontdekken als ze de podcast nog niet kennen. Tegelijkertijd worstelen audiopodcasts al twintig jaar met een 'discovery-probleem'. Het is voor mensen lastig om nieuwe podcasts te ontdekken en voor makers dus lastig om nieuwe luisteraars aan zich te binden. Op YouTube is publiek vinden veel makkelijker. Dat kijkpubliek vervolgens net zo trouw aan te kijken krijgen als luisteraars van podcasts doen, is dan juist weer een grotere uitdaging.

Ondertussen gooit Spotify alle ballen op video. Het platform is al langer bezig met videopodcasts, maar maakt het sinds dit najaar voor iedereen mogelijk om videoversies van hun podcast te publiceren. Daarmee hoopt Spotify te concurreren met YouTube en wil het gebruikers meer tijd op het platform laten doorbrengen door bij zoveel mogelijk audio beeld toe te voegen.

En dat bedoel ik zo letterlijk als het daar staat: naast videopodcasts, toont Spotify videoclips bij muziek en wil het zelfs beeld aan audioboeken toevoegen. Niet voor het hele boek overigens, maar korte video's als een manier om mensen boeken te laten ontdekken.

Twee weken geleden werd ook al duidelijk dat Spotify dat videopodcasts voortaan geen advertenties meer bevatten bij betalende gebruikers. In plaats daarvan gaat Spotify de makers van video's direct betalen als premium-gebruikers hun podcast bekijken. Een model dat vergelijkbaar is met wat YouTube doet met YouTube Premium.

Op de Nederlandse markt hebben we natuurlijk ook nog Podimo die al vanaf de start heeft ingezet op het aanbieden van zowel audio- als videopodcasts binnen zijn platform. Ik ben nog altijd benieuwd hoe groot het aandeel kijkers vs. luisteraars van Podimo-podcasts is en vooral ook of daar een groei te zien is.

Al met al verwacht ik dat de investeringen van YouTube, Spotify en Podimo in videopodcasts ervoor gaan zorgen dat video steeds belangrijker wordt voor podcastmakers. Het biedt mogelijkheden om een groter publiek te bereiken.

Tegelijkertijd blijft er ook een grote groep mensen die gewoon wil kijken in plaats van luisteren. Iets wat in de basis ook de kracht van podcasts was: even niet op een scherm kijken.

Het gevaar is dat videopodcasts uiteindelijk audiopodcasts wegdrukken. Ik merk nu al dat podcasts die ik luister, zodra ze beginnen met video, steeds meer een beeldproduct beginnen te maken, waarbij je als luisteraar het gevoel hebt dat je iets mist en er niet helemaal bij hoort. Dat tast de intimiteit en de relatie tussen maker en luisteraar aan. Daarnaast zijn er ook een heleboel podcasts die helemaal niet zo makkelijk naar video te vertalen zijn. Het is relatief makkelijk om een paar camera's neer te zetten bij een interview of gesprekspodcast, maar bij meer documentaire-achtige podcasts is dat een stuk lastiger.

Nu wil ik niet al te nostalgisch klinken of tegen verandering zijn, maar ergens schuilt er een gevaar in het feit dat YouTube en Spotify videopodcasts zo hard pushen. Uiteindelijk is er publiek voor en, ook niet onbelangrijk, is er geld mee te verdienen voor makers. Maar het zou zonde zijn als de kracht van audio en de liefde daarvoor van de podcastluisteraars verloren gaat door de push van YouTube en Spotify.

Zonder betaald abonnement kun je geen enkel artikel van het FD meer lezen

Het Financieele Dagblad was in vergelijking met veel andere kranten vroeg met de introductie van een betaalmuur. Al in 2011 plaatste het FD artikelen op de website die je enkel kon lezen als je een abonnement had. En in vergelijking met sommige andere kranten heeft het FD ook altijd een strenge betaalmuur gehad.

In principe staan alle artikelen op FD.nl achter de betaalmuur, ook de korte nieuwsberichten. Het was echter wel altijd mogelijk om vijf artikelen per maand gratis te lezen op het moment dat je inlogde. Een prima oplossing als je eens in de zoveel tijd toevallig een keer een linkje naar een FD-artikel tegenkomt.

De krant heeft alleen besloten te stoppen met het aanbieden van gratis artikelen. Iedereen met een account zonder abonnement heeft een mailtje gekregen dat het per 1 december niet meer mogelijk is om vijf artikelen per maand gratis te lezen. Wel biedt het FD nu aan om eenmalig voor 1 euro 4 weken lang toegang te krijgen tot alle artikelen. Daarna zul je een "gewoon" abonnement moeten afsluiten, wat los van eventuele kortingen 52 euro per maand kost.

De reden waarom het FD helemaal stopt met gratis artikelen is niet gecommuniceerd, maar ik gok dat de krant verwacht dat een deel van de mensen die tot nu toe elke maand een aantal artikelen las alsnog een abonnement neemt. Iets wat ik betwijfel.

Juist de mensen die genoeg hebben aan een paar artikelen per maand gaan niet plots een abonnement nemen. En de gratis lezers die in het verleden regelmatig tegen de limiet aanliepen, kon je op die manier goed verleiden om een abonnement af te sluiten. En die mogelijkheid valt juist weg.

Nu zal het FD deze beslissing gebaseerd hebben op data en onderzoek naar het gedrag van potentiële abonnees. Uiteindelijk is het een krant die het moet hebben van een niche doelgroep die relatief veel betaalt voor een krantenabonnement. Daarvan is een substantieel deel zakelijke abonnementen.

Maar juist daarom denk ik: geef een groter publiek de kans om soms een artikel te lezen. Desnoods door een artikel los aan te bieden of dagpas te verkopen. Het FD heeft soms goede onderzoeksjournalistieke stukken of interviews die voor een breder publiek dan een standaard FD-lezer relevant zijn en die je ook vanuit journalistiek oogpunt voor een breed publiek toegankelijk wil maken. De loginmuur die de krant had, was daarvoor een prima oplossing.

Ik ben benieuwd wat het het FD uiteindelijk oplevert om de boel helemaal dicht te gooien. Ik denk zelf niet zoveel als dat men hoopt. Nu zullen ze de cijfers niet met de buitenwereld willen delen, maar de krant mag me uiteraard over een half jaar laten zien dat ik ongelijk heb.

Kort

• De concessie van de NPO wordt na volgend jaar niet met één, maar met twee jaar verlengd. Het kabinet wil het omroepbestel hervormen, maar daarvoor is meer tijd nodig, dus wordt de huidige concessie in 2026 met twee jaar verlengd.
• Steeds meer Amerikanen halen hun nieuws niet van nieuwsmedia, maar van zogenaamde nieuws-influencers. Eén op de vijf Amerikanen krijgt regelmatig nieuws van mensen die consequent nieuws delen op sociale media en minstens 100.000 volgers hebben, blijkt uit onderzoek van Pew Resarch.
• Oeps: ontwikkelaars van OpenAI hebben per ongeluk data verwijderd die mogelijk relevant is in de zaak die The New York Times tegen het bedrijf had aangespannen.
• Meta lijkt een beetje zenuwachtig te worden van de plotselinge groei van Bluesky, terwijl het bedrijf hoopt dat mensen die X verlaten naar Meta's Threads komen. Threads heeft nu een aanpassing doorgevoerd waarbij het - veel bekritiseerde - algoritme van het sociale netwerk meer voorrang geeft aan mensen die je volgt. Want laat dat nu net zo aantrekkelijk zijn aan Bluesky: de standaard feed zijn gewoon de berichten van de mensen die je volgt.
  • Threads introduceert daarnaast de mogelijkheid om zelf feeds samen te stellen over specifieke onderwerpen of met enkel berichten van door jou geselecteerde gebruikers.
• Video's op YouTube worden steeds langer en aan de andere kant heb je natuurlijk de korte video's op TikTok en Instagram (en Shorts op YouTube). Daar tussen ontstaat een soort gat van de middellange video's die tot een paar jaar geleden de gouden standaard waren op YouTube. Is dat werkelijk wat gebruikers willen of is dat vooral wat YouTube wil om meer geld te verdienen?
• Apple gaat zelf advertenties verkopen binnen Apple News en de omzet delen met uitgevers. In Nederland is Apple News nooit beschikbaar gekomen, we hebben hier wel de nieuwswidget op iPhones en iPads, maar daarin zitten geen advertenties.
• WhatsApp voegt een handige functie toe: je kunt gesproken berichten laten uitschrijven door kunstmatige intelligentie. Voor iPhone-gebruikers wordt ook Nederlands ondersteund, maar de functionaliteit is nog niet voor alle gebruikers beschikbaar.