Op weg naar een Nederlandse mediamarkt die bestaat uit drie partijen

Goedenavond,

Zoals ik begin deze maand al aankondigde zal ik deze maand veel terug- en vooruitblikken delen in mijn nieuwsbrief. Deze editie is hier dan ook voor de helft mee gevuld. Het nieuws is echter belangrijker: de overname van Sanoma door De Persgroep, waar ik uiteraard bij stil sta. En dan is er nog de toekomst van het boek...

Een volle en afwisselende nieuwsbrief dus, maar voor dat we beginnen wil ik je wat vragen: voor de laatste nieuwsbrief van 2019 ben ik benieuwd naar jouw voorspelling voor de media en journalistiek in 2020. Hoe concreter hoe beter. Ik deel (een selectie van) de voorspellingen over twee weken en over een jaar kijk ik terug wie er gelijk heeft gekregen. Je kunt je voorspelling insturen door op 'reply' te drukken.

Fijne week alvast,

Elger

Hier wil ik deze week graag mee beginnen

Niels 't Hooft onderzocht hoe een digitaal boek ook kan werken

Het lezen van ebooks is inmiddels vrij normaal, maar digitale boeken zijn nog wel gewoon een letterlijke kopie van een normaal boek, terwijl apparaten natuurlijk veel meer mogelijkheden bieden dan papier. Schrijver Niels 't Hooft verzamelde een groep mensen om hem heen om te kijken naar de ultieme leeservaring op een een smartphone en tablet en de extra mogelijkheden die een schrijver daarmee krijgt om zijn verhaal te vertellen. En het resultaat mag er zijn:

Users give us an 8.5 average rating and +69 Net Promoter Score EU (“Excellent”);

86% of users we surveyed prefers our app to regular e-books;

71% even prefer it to paper books(!);

100% want to read more books using ‘text portions’.

In dit uitgebreide artikel vertelt hij alles over dit bijzondere project.

Er blijven steeds mediabedrijven over in Nederland

Sanoma verkoopt NU.nl, Libelle en Margriet aan DPG Media

Consolidatie heet het met een mooi woord. De trend die in veel westerse landen gaan is waarbij mediabedrijven samengaan of concurrenten overnemen met schaalvergroting als doel. En naast pure mediabedrijven worden ook vaak verwante bedrijven overgenomen. Talpa Network maakt elke maand wel een aantal overnamen bekend, maar de grootste overname in lange tijd is in handen van DPG Media. De Belgische uitgever neemt de Nederlandse tak van het Finse Sanoma over. Daarmee komen Nu.nl, de Donald Duck en de Libelle in handen van het bedrijf dat al de eigenaar is van bijvoorbeeld het AD, de Volkskrant, Qmusic, Tweakers en Independer.

De ACM moet de overname nog goedkeuren. En daarna is het wachten wie er RTL gaat overnemen.

De schaalvergroting in de media heeft alles te maken met de strijd tegen Facebook en Google

Omdat de markt van online advertenties wordt beheerst door Facebook en Google, is het voor uitgevers het afgelopen decennium lastig geworden om geld te verdienen aan advertenties. De enige oplossing lijkt schaalvergroting.

DPG-topman Erik Roddenhof: „Het is voor Nederlandse mediabedrijven bijzonder moeilijk om een vuist te maken tegen ‘big tech’. Dat kan eigenlijk alleen met een groot gezamenlijk bereik. Alleen dan ben je voor adverteerders een interessant alternatief voor de techreuzen.”

De cijfers: Hoe groot wordt DPG Nederland?

Piet Bakke dook in de cijfers van DPG Nederland en Sanoma om antwoord te krijgen op de vraag: hoe machtig wordt DPG door de overname?

Wat gaat er gebeuren met het ANP?

Nu Sanoma is ingelijfd door DPG, hoeven alleen RTL en Mediahuis nog te worden overgenomen. Mocht dat gebeuren dan bestaat de Mediamarkt uit drie partijden: de NPO, DPG Media en Talpa Network. Een scenario dat alles behalve onrealistisch is. De grote vraag is wat er in zo'n geval met ANP, dat sinds vorig jaar in handen is van Talpa, gebeurt. Ik kan hier, gezien een eerdere opdracht voor Talpa Network, lastig over speculeren. Villamedia kan dat wel:

NU.nl is weg bij het persbureau. Het contract met DPG Media loopt eind volgend jaar af. Kiest DPG Media er dan voor het nieuws van NU.nl en het AD als basis te nemen?

Een vertrek van een grote klant als DPG Media, aangevuld met Mediahuis, brengt het ANP direct in de (financiële) problemen. De andere klanten meer laten betalen voor hetzelfde wordt lastig, bezuinigen eveneens. Dat leidt tot een minder product en een kettingreactie van vertrekkers. Het is nu nog absoluut vloeken in de kerk, maar het zou De Mol ertoe kunnen brengen zijn gewenste nieuwsmerk met en onder de naam ANP in de markt te zetten.

Een wegvallen van het ANP is een probleem voor kleinere marktpartijen, die de basisnieuwsvoorziening niet zelf kunnen realiseren. Maar er staan al twee partijen klaar om dat over te nemen. Aan de commerciële kant is dat NU.nl, inmiddels aangevuld met het AD. Aan de publieke kant is dat de NOS, aangevuld met regionale en lokale omroepen.

Terugblikken

Hier zocht we op in 2019

Google heeft zijn jaarlijkse 'Year in Search' bekend gemaakt met daarin de zoektrends over 2019. Zowel internationaal, als specifiek in Nederland. 'Ajax' staat hier bovenaan, gevolgd door 'WK voetbal vrouwen' en 'Notre Dame'.

Bij de zoekopdrachten die beginnen met 'wat is...' staat 'wat is een isogram?' op nummer 1. Opmerkelijk, want in Google Trends zie je dat er maar één piek is: op 2 november, toen de term isogram voorkwam in de tv-quiz BankGiro Miljonairs. Blijkbaar is één zo'n piek naar aanleiding van een tv-programma al genoeg om bovenaan in een jaarlijstje van Google te komen...

Mediabedrijven domineren lijst meest bekeken video's op YouTube

Google heeft ook de lijst van de meest bekeken video's op YouTube gedeeld. De tien best bekeken video’s op YouTube in Nederland zijn allemaal Nederlandse producties. En daarbij doen de traditionele media het goed. Acht van de tien meest bekeken video's zijn afkomstig van traditionele mediabedrijven. Enzo Knol en Dylan Haegens zijn de enige zelfstandige makers in de lijst.

De 32 belangrijkste tech-gebeurtenissen van het afgelopen decennium

De invloed van tech- en internetbedrijven op de media is groot. Dat laat deze lijst wel zien. The Verge stelde een lijst samen van '32 events that shaped the 2010s'. De start van Twitch, de groei van Spotify, de overnames van Instagram en WhatsApp, de lancering van de Amazon Echo en het Cambridge Analytica-schandaal; ze staan allemaal in de lijst.

Vooruitkijken

De voorspellers kijken vooruit naar de journalistiek in 2020

Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek vraagt jaarlijks twintig mensen uit de journalistiek om vooruit te kijken naar 2020. Dit jaar komen onder meer Tim Hofman, Sheila Sitalsing, Rachid Finge en Wouter van Dijke aan het woord. Het is zeer de moeite waard om, als je de tijd hebt, alle 20 artikelen te lezen. En anders heb ik er twee voor je uitgekozen.

Ilvy Njiokiktjien: ‘Dit wordt het jaar van self publishing, we kunnen er niet meer tegen vechten’

Ilvy Njiokiktjien is zelfstandig fotojournalist en lid van het Amerikaanse fotoagentschap VII.

In de VS veranderen dingen sowieso sneller dan in Nederland. Dat merk je bijvoorbeeld ook bij groepsprojecten. Tijdens de klimaatprotesten hebben we met fotografen van VII in vijftien landen verslag gedaan, allemaal met mobiele telefoons, via Instagram-stories. Time Magazine en National Geographic reageren heel positief wanneer we dat aanbieden. In de VS zijn grote delen van budgetten overgeheveld naar online, ze kunnen ons betalen voor Instagram-stories. In Nederland is voor zulke dingen geen budget, redacties gebruiken ANP-foto’s of sturen één fotograaf op pad.

Harrison van der Vliet: ‘Volgend jaar moeten we onderzoeken hoe podcast rendabel kan worden’

Harrison van der Vliet stond als chef multimedia van NRC aan de basis van de succesvolle nieuwspodcast NRC Vandaag.

Advertenties zijn één manier om geld te verdienen aan podcasts. Ik ben ook benieuwd naar hoe het betalen voor podcasts zich ontwikkelt. Bij NRC vormen abonnementen een heel belangrijk deel van de inkomsten. Als je dan een podcast maakt als NRC Vandaag en die gratis weggeeft, schuurt dat met je verdienmodel. Dus denken we na over de vraag of en hoe dit onderdeel kan worden van een abonnement.

Dit worden de speerpunten en uitdagingen in 2020, volgens 21 media-ceo's

Heiko Bleeker van Station10 interviewt al een aantal jaar de ceo’s van de mediabedrijven in Nederland. Hij vraagt naar de speerpunten en uitdagingen die zij zien voor het nieuwe jaar.

De top 5 ontwikkelgebieden voor Nederlandse media komend jaar zijn volgens hen:

1. Content  ( 🔼)
2. Samenwerking ( 🔽)
3. B2B beter bedienen ( 🔼)
4. Data ( 🔽)
5. Nieuwe diensten voor consumenten  ( 🔼)

De grootste uitdaging zijn:

1. Distributie
2. Business model
3. Talent
4. Cultuur

En dit wil ik ook nog met je delen

• Deze week verscheen een kritisch rapport van de de Algemene Rekenkamer over de controle op de kosten van programma's bij de NPO.
• Het is voor media niet langer toegestaan om een WhatsApp-dienst aan te bieden. Sommige Nederlandse media stoppen er daarom mee, terwijl anderen wachten tot WhatsApp ingrijpt.
• Uitgevers zien het verkeer vanuit Facebook stabiliseren.
• De NOS experimenteerde met augmented reality en deelt de resultaten.
• De Britse krant The Telegraph heeft meer digitale dan papieren abonnees.
• Het gebruik van desinformatietactieken als campagnemiddel bleek doodnormaal in aanloop naar de Britse verkiezingen.
• Een bijzondere samenwerking: Sky News en BuzzFeed verzorgden tijdens de Britse verkiezingen deze week een gezamenlijke livestream.
• De VPRO Gids maakt een vierdelige podcast over de Nederlandse internetgeschiedenis.
• De redactie van vox.com dook in haar eigen privacyverklaring en legt uit welke data de site waarom verzamelt.
• Gratis stockphoto-site Unsplash heeft een nieuw verdienmodel gevonden: branded stockphotos.
• LinkedIn test een nieuwsbrief-functie met een selecte groep gebruikers. Revue schreef erover in hun nieuwsbrief.
• Google introduceert een dashboard waarop redacties kunnen zien waar mensen naar zoeken en over praten op Twitter.
• YouTube maakt zijn regels om haatzaaierij, pesterijen en bedreigingen aan te pakken strenger.
• Twitter laat een onderzoeksgroep kijken naar een decentrale versie van het sociale netwerk.
• Spotify vraagt gebruikers naar hun interesses om betere persoonlijke aanbevelingen voor podcasts te kunnen doen.
• Snapchat laat je een soort deepfakes maken met de functie Snapchat Cameos.
• En tot slot: ben je een Nederlandse journalist en zou je het interessant vinden om een paar maanden in Vlaanderen te werken? Dan kun je daarvoor een beurs aanvragen. Andersom geldt het trouwens ook.