Niemand weet of TikTok na zondag nog beschikbaar is in de VS

In deze nieuwsbrief wil ik het met je hebben over:

• Verdwijnt TikTok zondag daadwerkelijk uit de VS? Niemand lijkt het te weten.
• DER SPIEGEL faciliteert online debatten in plaats van discussies onder nieuwsartikelen en dat werkt.

Verdwijnt TikTok zondag daadwerkelijk uit de VS? Niemand lijkt het te weten

Het TikTok-verbod waar in de VS al heel lang over gaat, komt dit weekend tot een climax. Komende zondag is de deadline voor wanneer de Chinese eigenaar ByteDance het Amerikaanse deel van de app moet hebben losgekoppeld en verkocht aan een Amerikaanse eigenaar. Is dat niet geregeld, dan wordt de app in de VS verboden.

ByteDance heeft op allerlei manieren geprobeerd om de verplichte verkoop tegen te houden, maar dat is niet gelukt. Gisteren oordeelde het hooggerechtshof dat het TikTok-verbod niet in strijd is met de grondwet en dus doorgang gaat vinden. Het is alleen compleet onduidelijk of TikTok ook daadwerkelijk verdwijnt voor Amerikaanse gebruikers zondag.

Er zijn een heleboel mogelijke scenario's waarbij een groot deel resulteert in dat TikTok uiteindelijk gewoon blijft bestaan. Dat heeft er onder meer mee te maken dat Trump, die komende week wordt geïnaugureerd als president tegenstander is van een TikTok-verbod. Hij kan het formeel niet tegenhouden, maar kan wel besluiten niet te handhaven. Als Joe Biden besluit dat ook niet te doen in de laatste twee dagen van zijn presidentschap, verandert er voorlopig niks. Al is het wel de vraag of de App Stores het aandurven de app te blijven aanbieden, terwijl hij officieel verboden is.

Daarnaast zijn er constructies mogelijk die in principe in lijn zijn met de wet die de verplichte verkoop regelt, maar er eigenlijk voor zorgen dat er in de praktijk niet heel veel verandert voor gebruikers. De vraag is of dat kan zonder dat een Amerikaanse partij toegang krijgt tot de algoritmes van TikTok, iets wat de Chinese overheid pertinent niet wil. Joe Biden heeft in ieder de mogelijkheid om 90 dagen uitstel te verlenen als er iets van beweging is die kan leiden tot een dergelijke deal.

De afgelopen week bleef het aantal mogelijke scenario's voor wat er zondag (en in de periode daarna gaat gebeuren) maar groeien. Letterlijk niemand lijkt te weten wat er nu uiteindelijk gaat gebeuren, maar TikTok heeft zich in ieder geval voorbereid om daadwerkelijk offline te gaan in de VS.

Nu leven wij natuurlijk in Nederland en in de EU, waar geen sprake is van een TikTok-verbod. Toch is er best wel een kans dat we er iets van gaan merken. Als de app daadwerkelijk wordt verboden of uiteindelijk alsnog wordt losgekoppeld van de Chinese versie, zal er immers een heleboel content van het platform verdwijnen. Wat op dat vlak precies de gevolgen zijn is sterk afhankelijk van wat er na zondag nu precies gaat gebeuren.

Ondertussen downloaden Amerikanen massaal de app RedNote, een alternatief voor TikTok dat ook in Chinese handen is. En dat niet alleen: de interface is ook helemaal niet beschikbaar in het Engels. Bij het bedrijf zijn ze ondertussen als een gek Engelssprekende moderatoren aan het werven, om de grote stroom Engelstalige content die de app overspoelt te kunnen controleren.

Ondanks dat we hier gewoon kunnen blijven TikTokken, stond RedNote bij ons in Nederland een groot deel van de week bovenaan de lijst van populairste gratis apps in de App Store en Play Store.

Een kleine disclaimer: de ontwikkelingen rondom het Amerikaanse TikTok-verbod gaan deze week zo snel, dat bovenstaande alweer achterhaald is doordat er tien uur zit tussen dat ik dit schrijf en verstuur.

DER SPIEGEL faciliteert online debatten in plaats van discussies onder nieuwsartikelen en dat werkt

Het blijft een discussie en uitdaging voor nieuwssites: laat je reacties toe en zo ja, hoe zorg je voor een vriendelijke discussie, hoe ga je om met de moderatie en haal je er ook nog eens iets uit. Een paar jaar geleden was er sprake van een renaissance voor de reactiemogelijkheid op nieuwssites. Waar veel sites het reactieveld met de opkomst van sociale media in de ban hadden gedaan, keerde het weer terug. Met verschillende redenen:

• Omdat het toch niet zo'n goed idee bleek om de discussie volledig te laten plaatsvinden op de platforms van techreuzen.
• Om mensen langer en vaker naar je site te halen en betrokkener te maken bij je merk.
• Om te zien welke vragen er over een onderwerp leven en journalistiek bruikbare informatie (bijv. ervaringen) uit lezers te halen.

Het schoolvoorbeeld in Nederland is denk ik NUjij. Het begon in 2007 als een soort forum waarop mensen konden discussiëren over het nieuws, maar ook zelf nieuws konden aandragen. Een kleine tien jaar later stopte NU.nl met NUjij, om het een paar jaar later weer terug te laten keren in een andere vorm: als reactiemogelijkheid onder nieuwsartikelen met een actief moderatiebeleid.

NU.nl heeft een eigen redactie op NUjij zitten, die niet alleen de berichten modereert, maar inhoudelijk kijkt wat voor reacties mensen achterlaten en wat voor vragen er blijken te leven. Vervolgens wordt dit teruggebracht in het redactieproces om (uitleg)verhalen te maken. Tegelijkertijd is het voor DPG Media een manier om te zorgen dat lezers meer tijd op NU.nl doorbrengen en, ook niet onbelangrijk vanuit commercieel perspectief, meer lezers inloggen.

Na de teloorgang van Twitter en de opportunistische rechts-radicale draai van Mark Zuckerberg, is het denk ik een goed moment voor nieuwsorganisaties om opnieuw te overwegen of je de discussie over het nieuws niet wilt faciliteren. In eerste instantie zal dat idee vooral weerstand oproepen, want als je ziet hoe mensen onder hun posts op Facebook reageren, dan is dat iets wat je absoluut niet naar je site wilt halen. Daarnaast ontkom je er niet aan om moderatoren in te zetten en kost zo'n reactiefunctie je dus geld.

Tegelijkertijd laten voorbeelden als NUjij de kansen en mogelijkheden zien. En ben ik ervan overtuigd dat er momentum is. Daarbij komt dat je helemaal zelf kunt bepalen hoe je zo'n reactiefunctie inricht. Zet je het open onder een beperkt aantal berichten? Of trek je het zelfs los van de nieuwsartikelen en ga je gericht discussies faciliteren op onderwerpniveau.

Dat laatste is wat DER SPIEGEL in Duitsland heeft gedaan. In plaats van discussies die verspreid plaatsvinden in de reacties onder artikelen, worden ze gebundeld onder de noemer 'debatten', waarbij je uiteraard lezers vanuit artikelen naar het bijbehorende debat kunt leiden.

De redactie bedenkt de debatonderwerpen, ze hebben vervolgens een beperkte looptijd, reageren mag alleen onder je echte naam en gebruikers kunnen reacties van anderen liken en erop reageren. Daar komt bij dat de functionaliteit enkel beschikbaar is voor betalende abonnees van DER SPIEGEL.

In het eerste jaar zijn er meer dan 900 debatten gevoerd die meer dan 400.000 reacties opleverden. Het percentage van de reacties dat wordt goedgekeurd door de moderatoren ligt met 85 tot 90 procent zo'n 5 procentpunt hoger dan bij de oude reactiefunctie.

Het enige waar ik over twijfel is dat aan de debatten een soort poll gekoppeld is. Je moet eerst zeggen of je iets wel of niet vindt en de reacties worden ook daaronder gebundeld. Het is iets wat je natuurlijk ook in het publieke debat ziet: nuance lijkt naar de achtergrond verdwenen en je moet kiezen of je voor of tegen iets bent. Het werkt waarschijnlijk om een actief debat te creëren, maar roept bij mijzelf weerstand op, omdat ik denk dat discussies over actuele onderwerpen zoveel meer facetten bevatten die door deze opzet verloren gaan.

Desondanks denk ik dat het een interessant alternatief is voor traditionele reacties. Hopelijk gaan we dit jaar meer interessante voorbeelden zien om op een vriendelijke manier te kunnen discussiëren op nieuwswebsites. Het internet heeft dat hard nodig.

Kort

• Marc Veeningen, de hoofdredacteur van Hart van Nederland, wordt ook de hoofdredacteur van Shownieuws. Een opvallende keuze, want algemeen nieuws en entertainmentnieuws zijn wel erg verschillende takken van sport.
  • Ook bij DPG Media verandert er wat bovenin de organisatie. Kamilla Leupen, op dit moment de hoofdredacteur van Het Parool, wordt vanaf mei de directeur van Volkskrant, Trouw, Het Parool en NU.nl. Ze volgt daarmee Erik van Gruijthuijsen op.
  • Colin van Hoek, tot twee jaar geleden adjunct-hoofdredacteur bij NU.nl, wordt chef digitaal bij het AD.
• Google weigert factchecks toe te voegen aan zoekresultaten en YouTube-video's in de EU. Dat terwijl de Europese Commissie wil onder de Digital Services Act regels invoeren die het bedrijf verplicht dit wel te doen, maar Google gaat hier dus vol tegenin.
• Meta heeft meteen na de aankondigingen van de wijzigingen in het factcheck- en moderatiebeleid een systeem uitgezet dat ervoor zorgt dat desinformatie wordt onderdrukt in de aanbevelingsalgoritmes van Facebook, Instagram en Threads. Dat betekent dat desinformatie zich nu vrij kan voortbewegen op de platforms in de VS als mensen het bekijken, liken en erop reageren en dus veel meer mensen bereikt.
  • Meta heeft daarnaast aangekondigd 5 procent van het personeel te ontslaan dat het slechtst functioneert. Dit kan door het bedrijf worden gebruikt om critici van de beleidswijzigingen op het gebied van moderatie en diversiteit eruit te gooien.
• Google heeft een deal gesloten met het Amerikaanse persbureau AP om de informatie uit nieuwsberichten te kunnen gebruiken in de teksten die taalmodel/chatbot Gemini. Het gaat hierbij dus niet zozeer om het trainen van het model, maar juist om het toegang hebben tot actuele informatie.
  • OpenAI heeft een deal gesloten met de Amerikaanse nieuwssite Axios. Als onderdeel van die deal betaalt OpenAI de uitbreiding van de lokale nieuwsbrieven van Axios naar een aantal nieuwe steden.
• Google experimenteert al een tijdje met door AI-gegenereerde podcasts, bijvoorbeeld binnen de dienst NotebookLM. Onlangs werd de functie geïntroduceerd om als gebruiker vragen te stellen aan de virtuele podcasthosts, maar in de praktijk reageerde de AI-stemmen geïrriteerd op deze onderbrekingen en dus is het systeem nu aangepast.
• Apple stopt voorlopig met het samenvatten van pushberichten van nieuwsapps in landen waar Apple Intelligence beschikbaar is. De samenvattingen zorgden ervoor dat er bizarre headlines afkomstig waren van nieuwsorganisaties, doordat meerdere nieuwsfeiten werden samengevoegd.
• Elon Musk wordt aangeklaagd door de Amerikaanse beurswaakhond SEC, omdat hij niet op tijd bekend heeft gemaakt dat hij voor 150 miljoen dollar aan aandelen Twitter kocht.
• Substack breidt uit met een livestreamfunctie. Een nieuwe functie waarmee Substack nog een stap verder verwijderd raakt van het zijn van een nieuwsbriefdienst.
• Press Gazette maakte een overzicht van de grootste YouTube-kanalen van nieuwsmedia. De nummer 1, Vice, heeft net wat minder volgers dan Joe Rogan...