Moet je als uitgever samenwerken met of vechten tegen OpenAI?

Om te beginnen natuurlijk een gelukkig nieuwjaar! Na een paar rustige weken qua nieuwsbrief, vanwege vakantie en de feestdagen, begin ik het nieuwe jaar meteen op de eerste dag met een nieuwsbrief zoals je gewend bent. Het is een beetje een samenraapsel van de afgelopen drie weken geworden met een blik naar voren 2024 in.

Mocht je meer vooruit willen kijken dan raad ik je aan om de jaarlijkse verzameling voorspellingen bij Niemanlab eens door te lezen.

In deze nieuwsbrief wil ik het met je hebben over:

• Terwijl The New York Times OpenAI voor de rechter sleept, sluit Axel Springer een deal met het techbedrijf.
• De overname van RTL Nederland door DPG Media biedt nieuwe kansen voor Videoland.

Terwijl The New York Times OpenAI voor de rechter sleept, sluit Axel Springer een deal met het techbedrijf

De verhouding tussen uitgevers en bedrijven die taalmodellen ontwikkelen is een interessante. Uitgevers kwamen vorig jaar stuk voor stuk in opstand tegen het gebruik van hun content als trainingsdata en de techbedrijven kwamen uitgevers tegemoet om hen de mogelijkheid te geven om toegang tot hun website uit te sluiten.

Daarbij gaat het in de praktijk vooral over OpenAI en zijn taalmodel GPT, waar continu alle aandacht naar uitgaat. Sterker nog: uitgevers komen in opstand tegen OpenAI, terwijl andere bedrijven hun modellen gewoon trainen met de artikelen van diezelfde uitgevers. Ik analyseerde vorig jaar of Nederlandse nieuwssites de toegang tot hun site voor techbedrijven blokkeren. Alle grote nieuwssites, behalve RTL Nieuws en Metro, blokkeerden OpenAI. Terwijl alleen NRC Google verbood om zijn taalmodellen te trainen op zijn content. Ook het bedrijf Antropic wordt door de meesten niet geblokkeerd.

Ondertussen heeft in de VS The New York Times besloten om OpenAI en Microsoft, dat de technologie van OpenAI gebruikt in zijn producten, aan te klagen voor auteursrechtenschending.

The lawsuit, filed in Federal District Court in Manhattan, contends that millions of articles published by The Times were used to train automated chatbots that now compete with the news outlet as a source of reliable information. The suit does not include an exact monetary demand. But it says the defendants should be held responsible for “billions of dollars in statutory and actual damages” related to the “unlawful copying and use of The Times’s uniquely valuable works.” It also calls for the companies to destroy any chatbot models and training data that use copyrighted material from The Times.

Dit bericht kwam twee weken nadat de Duitse uitgever Axel Springer een deal sloot met OpenAI. Daardoor mag OpenAI zijn AI-modellen trainen op content van Duitse kranten als Bild en Welt en Engelstalige sites als Politico en Business Insider. Ook mag het publicaties van die sites gebruiken om actuele kennis te vergaren om antwoorden te geven over nieuwsgebeurtenissen.

Met een cynische blik zou je kunnen zeggen dat The New York Times kiest voor de aanval, terwijl Axel Springer zich overgeeft, maar er lijkt meer achter te zitten. Axel Springer lijkt namelijk vol op de AI-trein te springen. Het bedrijf heeft bijvoorbeeld aangekondigd te stoppen met de huidige versie van nieuwsaggregatiedienst Upday, dat onder meer standaard te vinden is op Samsung-telefoons. In de zomer moet Upday terugkeren, maar dan als een "trend news generator" die draait op AI, zoals de uitgever het zelf noemt.

In maart waarschuwde de CEO van Axel Springer al dat journalisten vervangen zouden kunnen worden door AI, als de industrie zich niet aanpast aan de opkomst van AI. En bij dat aanpassen hoort volgens hem ook het schrappen van banen. De Duitse uitgever kijkt duidelijk anders naar de toekomst, dan The New York Times. Die krant wil overigens net zo goed aan de slag met AI binnen de journalistiek. Een paar maanden geleden schreef ik al dat de krant een vacature had voor een 'Editorial Director of A.I. Initiatives'; inmiddels is daar iemand voor gevonden. Wat hierbij opvalt is dat de krant het heel erg vanuit de journalistiek benadert, terwijl bij Axel Springer de business leidend lijkt.

Ik ben heel benieuwd welke strategie op termijn de beste blijkt: die van The New York Times of Axel Springer. En ook hoe lang die termijn is. Als je ziet wat er tussen 1 januari vorig jaar en nu gebeurd is, dan is hij misschien wel korter dan iedereen denkt...

Ondertussen is Apple bezig om uitgevers netjes vooraf om toestemming te vragen om AI-modellen te gaan trainen op het werk van uitgevers. Het bedrijf moet een flinke inhaalslag gaan maken op het gebied van AI en kiest daarbij voor de 'veilige' of 'nette' weg door vooraf toestemming te vragen voor het gebruik van content van uitgevers als trainingsdata. Ik ben benieuwd wat het effect daarvan is op de relatie tussen uitgevers en andere techbedrijven.

De overname van RTL Nederland door DPG Media biedt nieuwe kansen voor Videoland

Het is alweer 2,5 week geleden dat DPG Media bekendmaakte dat het RTL Nederland overneemt, als de ACM dat tenminste goedkeurt. Maar omdat ik sindsdien geen reguliere nieuwsbrief heb verstuurd, kom ik er nu alsnog op terug. Al was het maar omdat dit het jaar is waarin de fusie hoogstwaarschijnlijk ook echt plaats gaat vinden.

Dat DPG Media interesse had in RTL was geen geheim en dat RTL Nederland in de etalage stond ook niet. Nadat de ACM geen toestemming gaf voor de fusie van RTL en Talpa Network vanwege de machtspositie die de twee samen zouden krijgen op de tv-markt. Dat de overname van RTL door DPG wel zou worden goedgekeurd is niet gek, omdat binnen alle media waarop het fusiebedrijf actief is nog serieuze concurrenten zijn in de vorm van onder meer Mediahuis en Talpa Network.

Met de overname gaat DPG Media in Nederland nog meer lijken op de Belgische tak. In Vlaanderen heeft DPG immers kranten (+websites), radiozenders (Qmusic en Joe) en tv-zenders (VTM).

Als je kijkt naar Vlaanderen dan valt op dat VTM gewoon een eigen nieuwsmerk heeft binnen het grotere concern (VTM Nieuws). In de onderhandelingen over de overname in Nederland is ook al afgesproken dat RTL Nieuws blijft bestaan als merk. Desondanks is het niet gek als er wordt gekeken naar manieren om meer samen te werken tussen RTL Nieuws en bijvoorbeeld NU.nl. NU.nl levert nu ook al het nieuws op de radiostations van DPG, dus het is niet onlogisch dat die redactie ook wat gaat betekenen voor tv.

Het meest interessante vind ik echter de mogelijkheden die de fusie biedt voor Videoland. Dat platform is de grote gok van RTL Nederland voor de toekomst van tv en het is knap om te zien dat het gelukt is om een streamingdienst te bouwen die op de Nederlandse markt kan concurreren met allerhande grote Amerikaanse mediabedrijven.

Als onderdeel van DPG Media kan het platform contentwise nog verder groeien. Er werken immers genoeg talentvolle journalisten bij DPG-kranten die documentaires zouden kunnen maken. En ook op specifieke niches zou je vanuit de (tijdschriften)merken van DPG Media programma's kunnen maken voor Videoland. Maar het biedt ook kansen voor bundelabonnementen, waarbij je toegang tot de DPG-nieuwssites en Videoland combineert.

De grote vraag is natuurlijk wel of het in zo'n grote organisatie lukt om dit soort slimme samenwerkingen en integraties goed van de grond te krijgen. De meeste redacties van DPG Media en ook de radiostations verhuizen dit jaar naar een nieuw pand in Amsterdam, wat een goed vertrekpunt is om meer samen te doen. Maar of RTL Nederland het mediapark verlaat om daarbij in te trekken vraag ik me af.

Zover is het sowieso nog niet, want eerst moet de ACM de overname nog goedkeuren. Heel eerlijk gezegd verwacht ik op dat vlak weinig problemen. Ja, DPG Media wordt nog groter in totaal, maar zoals ik al schreef groeit het bedrijf hierdoor niet binnen een medium en zijn er nog steeds serieuze concurrenten. Het wordt hoe dan ook een spannend jaar.

Kort

• Het besluit van de staatssecretaris van OCW is definitief: Ongehoord Nederland mag blijven uitzenden op de kanalen van de publieke omroep.
  • Van de NPO is Ongehoord Nederland ook weer welkom bij het bestuurlijk overleg tussen alle omroepen en de NPO. Sinds september was de omroep niet meer welkom, omdat een bestuurslid stiekem opnames had gemaakt tijdens het overleg.
• De reeks aan overnames en fusies in Hollywood lijkt nog steeds niet voorbij: Warner Bros. Discovery zou volgens geruchten nog groter willen worden door samen te gaan met Paramount.
• Netflix heeft voor het eerst in zijn bestaan gedetailleerde kijkcijfers gepubliceerd. Het gaat om data over het eerste half jaar van 2023, die je als Excelbestand kunt downloaden.
• Podimo heeft weer een nieuwe bak investeringsgeld opgehaald. Het gaat om 44 miljoen euro, hiervoor had de podcaststartup in totaal meer dan 200 miljoen euro opgehaald.
• Berichten op Threads zullen binnenkort op dezelfde manier worden gefactcheckt als die op Facebook en Instagram. Als gebruiker kun je er dan voor kiezen om gefactcheckte content minder prominent in je feed te zien.
  • Sinds half december test Threads de integratie met ActivityPub, het open protocol waarin berichten en accounts uitwisselbaar zijn tussen sociale netwerken die het protocol ondersteunen. Hierdoor kun je bijv. op Mastodon accounts op Threads volgen en andersom. Volledige integratie zal waarschijnlijk pas aan het einde van het jaar beschikbaar komen.
• Elon Musk heeft hoogstpersoonlijk besloten dat de koning van de complotdenkers, Alex Jones, weer welkom is op X.