8 min read

Fusie RTL en Talpa verboden: kijkt de ACM wel genoeg naar hoe de mediamarkt verandert?

Fusie RTL en Talpa verboden: kijkt de ACM wel genoeg naar hoe de mediamarkt verandert?
Foto: RTL Nederland

Ik had mijn nieuwsbrief voor deze week al redelijk in de steigers staan, toen vanochtend bekend werd gemaakt dat de fusie tussen RTL Nederland en Talpa Network niet doorgaat, omdat de ACM geen toestemming geeft. Uiteraard een onderwerp waar ik wel iets over wil schrijven, dus ik ga er zo dieper op in...

Daarnaast wil ik het met je hebben over:

  • BuzzFeed gaat generatieve AI gebruiken.
  • Er worden minder nieuwe podcasts gemaakt dan twee jaar geleden.

1. Kijkt de ACM wel genoeg naar hoe de mediamarkt verandert?

Maanden later dan de bedoeling was, heeft de ACM vanochtend bekend gemaakt dat het geen toestemming geeft voor de voorgenomen fusie tussen RTL Nederland en Talpa Network. In juni 2021 maakten beide bedrijven bekend samen verder te willen gaan, maar dat zou zorgen voor één partij met te veel macht, concludeert de ACM.

Volgens de ACM ontstaat er door de overname een te machtige partij in het commerciële medialandschap. Dat leidt tot prijsverhogingen voor adverteerders en voor telecomaanbieders die de zenders doorgeven. Uiteindelijk betaalt de consument daarvan de rekening.

Om toch goedkeuring te krijgen van de ACM sloot Talpa Network enkele weken geleden een deal met Mediahuis. De uitgever zou de advertentieverkoop voor de tv-zenders van Talpa (SBS6, NET5, Veronica) voor zijn rekening moeten nemen. Het bleek niet genoeg.

De ACM heeft als je kijkt naar de huidige markt natuurlijk gelijk. Als er één bedrijf is dat de RTL en SBS-zenders - en een heel groot deel van alle commerciële radiostations (Radio 10, Radio 538, Sky Radio en Radio Veronica) - in handen heeft, komt een veel te groot deel van markt in handen van één bedrijf. Dat is slecht nieuws voor adverteerders, productiehuizen en werknemers.

En toch kan het afketsen van deze fusie op termijn slecht nieuws betekenen voor de Nederlandse mediamarkt (nee, niet die winkel...). Er is namelijk spraken van een paradox: het is in mijn ogen ontzettend belangrijk dat er een groot Nederlands mediabedrijf is met veel macht.

De ACM kijkt in zijn onderdeel naar de huidige, Nederlandse markt, maar die verandert in rap tempo door alle internationale mediagiganten die de markt betreden. En dan heb ik in dit geval niet over Google en Facebook Meta, die een groot deel van de online advertentiemarkt in handen hebben, maar over de vele streamingdiensten. Zij concurreren met gigantische budgetten met Nederlandse spelers en het is dan ook een fantastische prestatie dat RTL op dit moment met Videoland daadwerkelijk een belangrijke positie heeft verworven op de Nederlandse streamingmarkt.

Maar hoe lang nog? In een markt waarin er steeds minder naar traditionele tv wordt gekeken en streaming blijft groeien, zou een fusie van RTL Nederland en Talpa Network het verschil kunnen maken, zoals beide partijen in aanloop naar de fusie ook hebben betoogd. Het niet doorgaan van de fusie heeft waarschijnlijk negatieve gevolgen de plek van Nederlandse bedrijven in de toekomstige mediamarkt. Voor bedrijven als Disney, Warner Bros Discovery, Netflix en Comcast is investeren in het produceren van Nederlandse content namelijk helemaal niet zo interessant. Ze maken liever films, series, documentaires en spelshows die ze wereldwijd kunnen wegzetten.

Daar komt bij dat partijen als Netflix en Disney+ in het buitenland al abonnementen met commercials aanbieden. Zodra ze dat in Nederland ook gaan doen veranderd het speelveld op gebied van tv-commercials en heeft RTL/Talpa opeens een veel minder grote machtspositie op die markt.

Nu wil ik niet betogen dat de ACM de verkeerde keuze heeft gemaakt, maar het oordeel gaat misschien net iets te veel uit van de markt anno 2022. De markt die ophoudt bij onze landsgrenzen, waarin het fusiebedrijf RTL-Talpa een onwenselijke reus is. Echter: de tijd dat media een interne markt is binnen onze landsgrenzen ligt volgens mij achter ons...

Binnen enkele weken wordt het volledige besluit van de ACM gepubliceerd, waardoor de verdere onderbouwing duidelijk wordt.


2. BuzzFeed gaat generatieve AI gebruiken

Vorige week schreef ik over hoe belangrijk het is om transparant te zijn over het gebruik van automatisering op redacties en hoe belangrijk het is om duidelijk te hebben hoeveel autonomie een journalist nog heeft.

Ik schreef onder meer over CNET die artikelen lied schrijven door generatieve AI zonder daar duidelijk over te communiceren. Nu blijkt dat de artikelen vol fouten stonden en er massaal geplagieerd door het systeem dat de techsite gebruikte...

CNET’s AI Journalist Appears to Have Committed Extensive Plagiarism
CNET’s AI-generated articles appear to show deep structural similarities, amounting to plagiarism, with previously published work elsewhere.

Ongeveer gelijktijdig heeft BuzzFeed bekend gemaakt generatieve AI in te zetten bij het maken van content. De site wil onder meer de populaire quizzen die het publiceert personaliseren met behulp van technologie die teksten kan genereren.

Het zorgde ervoor dat het compleet ingestorte aandeel van het bedrijf drie keer zoveel waard is geworden. Deze overdreven reactie van beleggers is mijn ogen het bewijs dat we hier te maken hebben met een hype.

BuzzFeed will start using AI to write quizzes and other content
Nothing like a spokesperson issuing assurances that BuzzFeed “remains focused on human-generated journalism” to make you feel good about the future of the news industry, right? The Wall Street Journal reported Thursday on a staff memo at BuzzFeed that laid out plans for the digital med…

Daarnaast las ik dat publicatieplatform Medium artikelen die zijn geschreven door generatieve AI toelaat, zolang er maar duidelijk wordt gecommuniceerd dat ze niet door een mens zijn geschreven. De academische uitgever Springer Nature (eigenaar van o.a. Nature) heeft ook aangegeven dat technologie mag worden gebruikt bij het schrijven van papers, zolang het gebruik maar duidelijk wordt vermeld. Het is echter niet toegestaan om AI ook daadwerkelijk als (co-)auteur van een paper op te voeren.

Ik verwacht dat we de komende tijd bedolven worden onder berichten over uitgevers en platforms die de techniek inzetten of die een beleid hebben gevormd over het gebruik ervan. Ik ben niet van plan dat keer op keer uitgebreid mee te nemen (it's part of the hype), maar uiteraard probeer ik wel de grote ontwikkelingen voor je te duiden.


3. Er worden minder nieuwe podcasts gemaakt dan twee jaar geleden

Het aantal nieuwe podcasts dat vorig jaar is gestart is 80 procent lager dan in 2020. Tenminste: dat cijfer zie ik al twee weken lang op allerlei plekken opduiken en is afkomstig van Listen Notes die probeert alle openbare podcasts (met een RSS-feeds) te verzamelen in zijn database.

Maar klopt het cijfer wel? En betekent het dat het medium op zijn retour is?

Er worden links gelegd met corona als moment waarop iedereen een podcast ging maken en dat daarna de nieuwigheid eraf was. En volgens journalist Ariel Shapiro, die de nieuwsbrief Hot Pod schrijft, komt het doordat er nog steeds geen goede manier is voor podcastluisteraars om nieuwe podcasts te denken:

Creators seem to recognize that until podcast discovery improves, launching a podcast may be a losing proposition. The system seemingly cannot effectively handle the number of podcasts that already exist.

Maar als je wat dieper in de cijfers duikt, zie je iets wat misschien nog wel interessanter is. Het aantal nieuwe podcastafleveringen dat werd gepubliceerd daalde met slechts 13 procent. Wat betekent dat bestaande podcasts wel gewoon stug doorgaan met het maken van afleveringen.

En er is meer: James Cridland van nieuwsbrief PodNews merkt terecht op dat niet elke nieuwe podcast automatisch meer een RSS-feed heeft. Spotify's populaire gratis podcastplatform Anchor publiceert podcasts namelijk sinds halverwege 2021 niet meer automatisch in de podcast-database van Apple. En er zijn natuurlijk steeds meer exclusieve, niet-openbare podcasts, zoals op Spotify en Podimo.

Cridland vergelijkt de cijfers van Listen Notes met de openbare cijfers van diverse spelers in de markt en concludeert dat het aantal nieuwe podcasts is gedaald, maar dat er iets anders speelt dan de cijfers die iedereen nu deelt doen vermoeden. Deze analyse lijkt een stuk minder mensen te bereiken dan de cijfers van Listen Notes, dus ik deel hem met liefde even:

The pandemic saw many creative people unable to work as normal: and experimenting with podcasts. You’d expect that to mean that many more podcast shows were created during the pandemic, and that certainly appears to be the case. However, this data is affected by Anchor’s auto-submissions; and affected by “podflashes”. The Listen Notes data isn’t wrong - but it doesn’t tell the whole story. The increasing number of episodes suggests that podcasters aren’t, as the narrative suggests, “giving up”. Committed podcasters are continuing to release new episodes, at an ever-increasing rate.
Have the number of new podcasts really “plummeted”?
Are there really 80% fewer new podcasts?

In het verlengde hiervan las ik Bloomberg nog een interessante ontwikkeling: er lijkt namelijk een trend gaande waarbij podcastuitgevers dezelfde feed gebruiken voor meerdere shows.

With Too Many Podcasts, Companies Consolidate Their Shows
Podcast marketers are transforming singular feeds into multi-show channels.

Het idee is simpel: er is een ontzettend groot aanbod en de feeds waarop mensen al geabonneerd zijn en waarin geen nieuwe afleveringen meer worden gepubliceerd, hebben al een publiek. Daarmee geef je nieuwe shows een kickstart, is het idee.

Zelf vind ik het een typisch geval van korte-termijn-denken. Een clickbait-achtige constructie, die op korte termijn voor goede cijfers zorgt, maar op lange termijn voor een ontevreden publiek. Gebruikers snappen niet waarop ze plots op een podcast geabonneerd zijn die ze niet kennen en mensen die oude podcasts willen beluisteren, kunnen ze niet vinden of raken in de war door de titel van de feed. De longtail van podcasts gaat daarmee deels verloren, dus een gratis stukje advies van mijn kant: doe. het. niet.


4. Dit heb ik afgelopen week gelezen