Er moet structureel worden geïnvesteerd in lokale journalistiek

Goedemiddag,

Om te beginnen een kleine rectificatie: vorige week schreef ik dat leden van de Tweede Kamer waren misleid met een deepfake van de stafchef van van de Russische oppositieleider Navalny. Inmiddels wijst alles erop dat het niet om een deepfake ging, maar om een 'ouderwetse' dubbelganger. De mogelijkheid dat het een deepfake zou kunnen zijn, is mede door elkaar overschrijvende media een soort zekerheid geworden en ik ben daar in mijn nieuwsbrief blind in meegegaan.

Daarnaast wil ik het even met je hebben over lokale media. De lokale media staat namelijk onder druk, zowel internationaal als bij ons in Nederland. Nu hebben we het geluk dat we in Nederland zoiets kennen als de lokale omroep, maar de professionaliteit hiervan wisselt sterk. Onder meer omdat de bijdrage van gemeentes sterk wisselt - er is meer geld nodig - en omdat de wet- en regelgeving niet voldoet. Dat concludeert het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek in een onderzoeksrapport dat ik vorige week al met je deelde.

Komende week start een samenwerking tussen de NOS en de regionale en lokale omroepen die moet zorgen voor betere journalistiek en meer uitwisseling van lokaal nieuws. Als onderdeel van het project worden er 60 journalisten een jaar lang bij lokale omroep gestationeerd. Een mooi project, net als de subsidies voor (lokale) onderzoeksjournalistiek die het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek verdeeld. Het probleem is echter dat het allemaal om tijdelijke regelingen/projecten gaan, terwijl er structureel geïnvesteerd moet worden in lokale journalistiek. Zowel bij publieke lokale omroepen als uitgevers.

Een leuk, persoonlijk nieuwtje in het verlengde hiervan: omdat ik lokale media zo belangrijk vind, zit ik dit jaar in de jury van de Lokale Media Awards, die op 11 juni worden uitgereikt.

In deze nieuwsbrief wil ik het verder met je hebben over:

• De meest gelezen-lijstjes van grote nieuwssites zijn gemanipuleerd.
• Na Apple, maakt ook Spotify betaalde podcast mogelijk.
• De volgende stap naar een privacy-vriendelijker internet is genomen.

Fijne week alvast,

Elger

Stop met meest-gelezen-lijstjes

De meest-gelezen-lijstjes van grote nieuwssites zijn gemanipuleerd

Meest-gelezen-lijstjes op nieuwssites scoren over het algemeen lekker qua doorkliks, maar er is veel tegenin te brengen. De lijstjes versterken zichzelf doordat er meer wordt geklikt op verhalen die erin staan en dat veel mensen klikken betekent niet dat mensen het verhaal ook echt lezen. Het zijn twee belangrijke redenen dat ik er geen fan van ben, maar als die argumenten je niet overtuigen, dan heeft onderzoeker Jurriaan Parie nog een extra argument. Hij laat zien dat de lijstjes extreem gemakkelijk te manipuleren zijn.

Afgelopen maand heeft Parie zitten experimenteren met de meestgelezenlijstjes op sites van een aantal media. Voor een paar tientjes huurt hij servercapaciteit waarmee zijn scripts op grote schaal online webverkeer en leesgedrag kunnen simuleren. „Als je een hiaat vindt moet je alleen het minimale aantonen en alles documenteren. En natuurlijk melden.” Dat deed hij. Noem het ethisch manipuleren. En waarom? „Ik voel een morele verplichting om aantasting van het publieke debat aan de kaak te stellen.”

Spotify kondigt betaalde podcasts aan

Na Apple, maakt ook Spotify betaalde podcast mogelijk

Vorige week kondigde Apple aan dat podcastmakers via Apple Podcasts betaalde abonnementen konden gaan verkopen. Deze week kwam Spotify met een zelfde aankondiging. Het systeem dat Spotify heeft ontwikkeld, werkt via zijn podcasthostingdienst Anchor, maar heeft als voordeel dat betalende luisteraars via een soort omweg ook in andere podcast-apps kunnen luisteren (zoals dat nu ook al kan via donatieplatformen als Patreon, Petje.af en Vriend van de Show). Apple biedt deze optie niet aan: de functie van Apple Podcasts werkt extreem simpel, maar ook echt alleen in die app.

Voor podcastmakers is de aankondiging in de eerste plaats goed nieuws, omdat het nieuwe mogelijkheden biedt. Aan de andere kant zie je dat er allerlei betaalsystemen naast elkaar ontstaan, waardoor het voor makers niet per sé overzichtelijker of gemakkelijker wordt. Voor de gebruiker echter wel: hij kan met een paar klikken via zowel Apple Podcasts als Spotify betalen en luisteren.

Spotify is niet per sé goedkoper dan Apple

Na de aankondiging van Apple was er de nodige kritiek dat Apple 30 procent van het abonnementsgeld houdt tijdens het eerste jaar dat iemand abonnee is. Spotify kondigt aan dat het de komende twee jaar geen percentage inhoudt en dat het daarna om slechts 5 procent gaat. In de kleine lettertjes staat echter dat Spotify ook nog transactiekosten rekent. Dat zorgt ervoor dat Spotify op korte termijn financieel veel interessanter is dan Apple, maar op lange termijn scheelt het eigenlijk niet veel. Ben Thompson van Stratechery maakt dit inzichtelijk met een rekenvoorbeeld.

Betaalmuren voor podcasts worden normaal

Naast de mogelijkheden die Apple en Spotify aan makers bieden voor podcastabonnementen, zijn er uitgevers die hun eigen betaalmuren hebben gecreëerd. In Nederland hebben we bijvoorbeeld NRC, die een deel van zijn podcasts alleen voor abonnees beschikbaar maakt in NRC Audio. In de VS is NPR ermee bezig en is het nog steeds wachten tot The New York Times ermee aan de slag gaat.

Geld verdienen door je publiek rechtstreeks aan jou te laten betalen: er zijn steeds meer opties voor journalisten

Naast podcasts, kun je ook voor geschreven journalistiek steeds makkelijker geld vragen als maker. Voor het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek schreef ik een artikel over de diverse mogelijkheden die hiervoor bestaan.

Apple's App Store-model staat onder druk

EU beschuldigt Apple officieel van machtsmisbruik via App Store

Margrethe Vestager van de Europese Commissie heeft Apple officieel beschuldigd van machtsmisbruik via de App Store. Het gaat daarbij specifiek om oneerlijke concurrentie tegenover muziekstreamingapps zoals Spotify, die een klacht indiende. Apple verplicht die apps namelijk om in het eerste jaar dat iemand een abonnement afsluit op een iPhone of iPad 30 procent van de omzet aan Apple te geven. Dat terwijl Apple ook een eigen muziekstreamingdienst heeft. Bedrijven mogen hun gebruikers van Apple niet wijzen op de mogelijkheid om buiten de App Store om een abonnement af te sluiten (op een website bijvoorbeeld), waarbij Apple niets inhoudt.

Uiteindelijk kan het proces dat nu in gang is gezet leiden tot een boete en een verplichting om veranderingen door te voeren. Apple mag zich nu eerst gaan verweren tegen te beschuldigingen.

In de VS dient volgende week de rechtszaak Epic Games vs. Apple

Epic Games, de maker van Fortnite, zocht vorig jaar actief de confrontatie met Apple op door de App Store-regels te omzeilen. De game-ontwikkelaar gaf spelers de mogelijkheid om binnen de game aankopen te doen buiten de App Store om, zodat Apple geen 30 procent van de omzet inhoudt. Daarop verwijderde Apple het spel uit de App Store, waarop Epic een rechtszaak aanspande wegens machtsmisbruik. Maandag start de behandeling daarvan.

The main impact of the trial, though, won’t be getting one game back on the App Store. A big enough loss for Apple could make the company basically rewrite iOS. “Apple has a lot more at stake here than Epic does, though Apple has the stronger hand,” says Christopher Krohn, adjunct associate marketing professor at the University of Chicago Booth School of Business. (..._ Meanwhile, in Apple’s worst-case scenario, the bench could decide that Apple can’t require all iOS developers to use the App Store — striking at a fundamental tenet of the platform.

Privacy op internet

De volgende stap naar een privacy-vriendelijker internet is genomen

Afgelopen week bracht Apple iOS 14.5 uit voor iPhones en iPads. Misschien wel de belangrijkste vernieuwing is dat apps toestemming moeten vragen op gebruikers te mogen tracken. En dan niet via een ingewikkelde, misleidende popups zoals bij cookies gebeurt, maar met een simpele vraag, waarbij je in één klik weigert om digitaal gevolgd te worden. Uitgevers en internetbedrijven hebben zich hier actief tegen verzet, maar voor gebruikers is het goed nieuws. Het is de volgende stap naar een privacy-vriendelijker internet met het verdwijnen van de ondersteuning voor thirdpartycookies uit webbrowsers als volgende belangrijke stap.

Privacy zorgt er voor dat Mark Zuckerberg en Tim Cook lijnrecht tegenover elkaar komen te staan

The New York Times schreef een lang achtergrondstuk over Apple's privacyregels en de frustratie die het oplevert bij Facebook-baas Mark Zuckerberg.

Weerstand tegen Google's opvolger voor thirdpartycookies groeit

Het verdwijnen van thirdpartycookies zorgt ervoor dat de manier waarop advertentieposities worden verkocht op de schop moet. Google dacht een slimme oplossing te hebben door anonieme interessebakjes aan te gaan maken, waar je als gebruiker in wordt gestopt en waar adverteerders zich op kunnen richten. De kritiek op dit systeem groeit echter, in het bijzonder bij toezichthouders in een aantal Europese landen.

Dit las ik ook nog afgelopen week

• Hans Nijenhuis stopt als hoofdredacteur van het AD.
• Drie advocaten hebben tijdelijk de macht bij L1, omdat intern iedereen met elkaar overhoop ligt.
• Het rommelt bij de lokale tv-zender AT5 uit Amsterdam: de adjunct-hoofdredacteur werd ontslagen en nu heeft de redactie het vertrouwen opgezegd in de directeur.
• De NOS heeft de voorpagina van zijn site en app vernieuwd.
• Het voormalige online-team van de STER is zijn eigen advertentietechnologiebedrijf begonnen.
• The Washington Post bouwde zijn eigen CMS, ging dat verkopen aan andere uitgevers en inmiddels ontstaat er een compleet IT-bedrijf.
• Het Europees Parlement heeft ingestemd met een wet die internetbedrijven verplicht om terroristische content binnen een uur te verwijderen, nadat die gemeld is.
• Facebook investeert 5 miljoen dollar in Amerikaanse, lokale journalisten die voor zichzelf beginnen via/op het sociale netwerk.
• De Facebook-app krijgt zijn eigen podcastspeler.
• 99% Invisible was lange tijd de koning van de zelfstandige podcasts, maar is door een overname niet langer zelfstandig.
• Over podcasts gesproken: de advertentiemarkt voor podcasts in de VS begint eindelijk interessant te worden voor uitgevers.
• YouTube is hard opweg om qua omzet groter te worden dan Netflix.
• Netflix heeft voortaan een shuffle-functie voor als je niet kan beslissen wat je wilt kijken.