Sign in Subscribe
8 min read

DPG Media en Mediahuis sluiten licentiedeal met Google, maar is dat wel verstandig?

Waarom betaalt Google uitgevers voor het aanbieden van artikelen in Google Nieuws? En wat levert het uitgevers eigenlijk op?
DPG Media en Mediahuis sluiten licentiedeal met Google, maar is dat wel verstandig?
Foto: Kai Wenzel / Unsplash

In deze editie van mijn nieuwsbrief wil ik het met je hebben over:

  • Google gaat DPG Media en Mediahuis betalen voor toegang tot artikelen om op die manier regulering tegen te gaan.
  • Intensief gebruik van ChatGPT gaat gepaard met eenzaamheid, laat onderzoek van OpenAI zien.

Google gaat DPG Media en Mediahuis betalen voor toegang tot artikelen om op die manier regulering tegen te gaan

Google heeft een deal gesloten met zowel DPG Media als Mediahuis waardoor hun titels onderdeel worden van Google Nieuws Showcase. Dat betekent dat er dagelijks een kleine selectie artikelen van het AD, De Telegraaf, de Volkskrant, NRC, Trouw en de regionale titels van beide uitgevers zonder betaalmuur te lezen is via Google Nieuws. Google betaalt de uitgevers daarvoor, maar hoeveel dat is, is geheim.

Het internetbedrijf startte in 2020 met Google Nieuws Showcase. De officiële verklaring hiervoor is:

Al meer dan twee decennia werkt Google samen met journalisten en nieuwsmedia ter ondersteuning van een gezond, onafhankelijk en divers nieuws-ecosysteem. Ook in Nederland investeert Google in extra manieren om nieuwsuitgevers online met hun publiek in contact te brengen.

In werkelijkheid is Google begonnen met Nieuws Showcase om regulering tegen te gaan. In steeds meer landen wordt gesproken over wetgeving (of is deze al ingevoerd) om Google en Meta te laten betalen voor het gebruik van nieuws, omdat beide bedrijven geld verdienen aan de content van uitgevers via advertenties en dat dat ten koste gaat van hoeveel geld uitgevers uit de advertentiemarkt kunnen halen.

Meta is de afgelopen jaren vol in de aanval gegaan tegen deze wetgeving door samenwerkingen met de nieuwsindustrie stop te zetten en in Canada zelfs door helemaal geen nieuws meer toe te laten op Facebook, zodat het bedrijf daar niet hoeft te betalen voor het gebruik van nieuws - wat wettelijk verplicht is. Google is juist gaan kijken of het manieren kan vinden waarop het uitgevers betaalt onder zijn voorwaarden en daarmee wetgeving voorkomt. En dat lijkt te lukken.

Google heeft inmiddels in meer dan 30 landen deals gesloten met uitgevers en Google strooit graag met het feit dat die deals ruim 2800 publicaties omvatten. Daar zitten veel kleine lokale en regionale kranten bij, zoals ook in Nederland het geval is met alle regionale kranten van DPG Media en Mediahuis.

Wat levert het Google op naast het voorkomen van regulering?

Het kan onder zijn voorwaarden opereren, wat bij wetgeving niet kan. Het bedrijf bepaalt met wie het samenwerkt (en met wie niet), hoeveel het betaalt en wat de voorwaarden zijn van de samenwerking. Waarschijnlijk levert het Google extra gebruikersdata op en potentieel meer gebruikers voor Google Nieuws, omdat je via die dienst de betaalmuur bij een selectie van alle artikelen kunt omzeilen.

Wat levert het uitgevers op?

Uitgevers krijgen betaald, dus het is een extra inkomstenbron. Dat is de allerbelangrijkste reden voor hen om mee te doen. Uitgevers houden daarbij controle over welke artikelen ze gratis weggeven en er zit nog steeds een maximum op. De hoop is natuurlijk dat het uiteindelijk, na het lezen van meer gratis artikelen, alsnog nieuwe abonnees oplevert.

Is het een goede deal?

Dat is moeilijk te bepalen, omdat de details niet beschikbaar zijn. Het feit dat Google inmiddels in tientallen landen dit soort deals heeft gesloten bewijst dat het interessant is voor uitgevers, anders zouden ze het niet doen. Tegelijkertijd valt het op dat uitgevers in Nederland relatief laat overstag zijn gegaan, later ook dan in Vlaanderen, en dat de twee grote uitgevers dat nu tegelijk doen. Opvallend is dat Mediahuis heeft gekozen voor een deal van drie jaar en DPG Media voor slechts één jaar. Dat laat doorschemeren dat DPG heel graag na een jaar wil bekijken of het genoeg oplevert voor hen.

Uiteindelijk is het de grote vraag of licentiedeals met techbedrijven afsluiten wel of niet verstandig is. Internationaal zie je dat uitgevers deals sluiten met AI-bedrijven voor het gebruik van hun content als trainingsdata en/of toegang tot actuele informatie voor bijvoorbeeld het beantwoorden van vragen en het opstellen van onderzoeksrapporten. Dit soort deals kunnen uiteindelijk een significant deel van de inkomsten van uitgevers gaan vormen.

Tegelijkertijd is er het risico dat de techbedrijven uiteindelijk de ondergang van een deel van de nieuwsindustrie betekenen, omdat zij de platforms en diensten maken die mensen gebruiken om aan informatie te komen en de advertentiemarkt in handen hebben. Als nieuwsmedia zelf geen geld meer kunnen verdienen aan het publiek middels advertenties en abonnementen, omdat ze geen directe relatie meer hebben met dat publiek, hebben ze een groot probleem. En dat hebben ze dan mede zelf veroorzaakt door hun content te licenseren.

Als een deel van de industrie wel deals sluit en een deel niet, dan zijn degenen die deals sluiten echter de winnaar. Zij hebben het voordeel van de inkomsten die het oplevert en iedereen ervaart de eventuele negatieve gevolgen in de toekomst. Dat maakt de keuze voor uitgevers om wel of niet mee te doen aan dit soort deals zo ontzettend lastig.

De toekomst zal dus moeten uitwijzen of het slim is geweest van DPG Media en Mediahuis om deze deal te sluiten. Vanuit Google is het sowieso slim. Het kost ze wat geld, maar het tegenhouden van regulering is essentieel voor de techreuzen, omdat regulering hen ontzettend veel geld kost. Dat het voor de ene partij twijfelachtig is of het een goede deal is en voor de andere partij sowieso een goede deal is, zegt iets over de scheve verhoudingen en is misschien zelfs wel het bewijs dat dit op termijn een slechte deal is voor de nieuwsindustrie.

Intensief gebruik van ChatGPT gaat gepaard met eenzaamheid, laat onderzoek van OpenAI zien

Op SXSW, begin deze maand, viel het me op dat het in meerdere sessies over 'de eenzaamheidsepidemie' ging. Eenzaamheid is een groeiend maatschappelijk probleem, waaraan de coronaperiode niet op een positieve manier heeft bijgedragen. In 2023 gaf 10,8 procent van de Nederlanders van 15 jaar en ouder aan 'sterk eenzaam te zijn', blijkt uit onderzoek van het RIVM.

NYU-professor Scott Galloway ging op SXSW specifiek in op het probleem van eenzaamheid onder jonge mannen. Hij vertelde dat 1 op de 3 mannen onder de 30 een relatie heeft tegenover 2 op de 3 vrouwen. Dat verschil verklaart hij doordat vrouwen vaak een relatie hebben met een oudere man en dat jonge mannen dus steeds minder vaak een relatie hebben. Hij legde de link met de manosfeer en schetste een beeld van jonge mannen die zich verliezen in cryptohandel en op zoek gaan naar AI-girlfriends. Volgens Galloway radicaliseren deze eenzame jonge mannen met alle gevolgen van dien.

In hoeverre dat verhaal van Galloway helemaal klopt weet ik niet, maar de elementen die hij benoemt zijn duidelijk zichtbaar. Jonge mannen die allerlei influencers gaan volgen die je tot de manosfeer kunt rekenen bijvoorbeeld. En ook wat er gebeurt met AI-chatbots die zich voordoen als vriend of vriendin, is een opvallende ontwikkeling. Cijfers over het gebruik zijn er niet, maar er zijn wel heel veel startups die dergelijke diensten ontwikkelen, waarvan Character.AI de bekendste is. De grootste gebruikersgroep van die dienst is tussen de 13 en 24 jaar oud.

OpenAI en het MIT Media Lab publiceerden deze week een onderzoek naar hoe AI-chatbots het geestelijk welzijn van mensen beïnvloeden. Het is in mijn ogen prijzenswaardig dat juist één van de belangrijkste AI-bedrijven ter wereld dit onderzoek heeft gedaan, want de resultaten zijn niet direct positief...

Uit het onderzoek blijkt dat een kleine groep gebruikers, die ChatGPT intenstief gebruiken, regelmatig emotionele gesprekken voeren met de chatbot. Dat hoeft uiteraard helemaal geen probleem te zijn, maar zij ervaren vaak hogere niveaus van eenzaamheid (wat uiteraard geen causaal verband is, maar enkel een correlatie). Het zou kunnen dat eenzame mensen simpelweg eerder diepere gesprekken gaan voeren met een chatbot. Het valt in ieder geval wel op dat hoe eenzamer iemand is, hoe meer gesprekken hij of zij voert met ChatGPT.

Volgens de onderzoekers ontwikkelt een deel van deze gebruikers een emotionele afhankelijkheid van ChatGPT. Bij intensief gebruik van de spraakmodus, valt op dat emotionele afhankelijkheid het sterkst is wanneer de stem een ander geslacht heeft dan de gebruiker.

Nu kun je natuurlijk zeggen dat het juist fijn is dat mensen die zich eenzaam voelen dankzij generatieve AI toch gesprekken kunnen voeren met 'iemand'. Zoals gezegd: het onderzoek laat niet zien dat iemand eenzamer wordt van intensief contact met een chatbot. Het gevaar is echter wel dat mensen zich verliezen in de relatie die ze opbouwen met zo'n systeem en zich daardoor verder isoleren, met alle risico's van dien.

Het onderzoek laat wel zien dat het verstandig is om binnen chatbots functionaliteiten in te bouwen die overmatig gebruik of het opbouwen van een diepere relatie met een AI kunnen herkennen. Dan kunnen er passende maatregelen worden ingebouwd om te proberen de negatieve gevolgen hiervan te beperken. Het lijkt er immers steeds meer op dat het scenario van de film 'Her' misschien niet enkel fictie is.

Mocht je meer willen lezen? Op The Verge verscheen een prachtige longread over mensen die een diepere relatie hebben opgebouwd met een chatbot.

Kort