5 inzichten uit het Digital News Report 2021

Goedemorgen,

Voor het tiende jaar heeft het Reuters Institute for the Study of Journalism van de Universiteit van Oxford een groot internationaal onderzoek uitgevoerd naar het digitale nieuwsgebruik. Het Digital News Report, zoals het heet, is in mijn ogen al jaren het belangrijkste rapport binnen mijn vakgebied en ik lees dan ook aantal van voor tot achter door. Het Commissariaat voor de Media schrijft sinds een paar jaar op basis van dit rapport, aangevuld met andere relevante informatiebronnen een Nederlandse versie.

Ik zou zeker aanraden om de Nederlandse versie eens door te lezen. Je kunt hem hier downloaden. De internationale versie vind je bij het Reuters Institute.

Mocht je er voorlopig geen tijd voor hebben, dan heb ik dat alvast voor je gedaan. Speciaal voor de betalende lezers van deze nieuwsbrief (waarvoor dank!) zet ik 5 interessante inzichten op een rij.

1. Het vertrouwen in nieuws is gegroeid

Als je op social media kijkt, dan zou je het niet zeggen, maar als je kijkt naar de hele Nederlandse bevolking dan is het vertrouwen in het nieuws in ons land het afgelopen jaar licht gegroeid.

Wat hierbij opvalt is dat de groep die het hier 'sterk mee oneens' is, wel door lijkt te groeien. Nu gaat het om een procent, maar het is mijn ogen een voorbeeld van de polarisatie die je in de maatschappij ziet.

Zoom je in, dan zie je grote verschillen tussen leeftijden. Onder jongeren daalt het vertrouwen, in tegenstellingen tot de oudere leeftijdsgroepen waar het vertrouwen stijgt.

In het Nederlandse Digital News Report staat een apart hoofdstuk (6) over hoe jongere en oudere nieuwsgebruikers omgaan met vertrouwen. Het is geschreven door Irene Costera Meijer, hoogleraar Journalistiekwetenschap aan de VU en is zeer de moeite waard om door te lezen.

2. Hoe jonger, hoe groter de betaalbereidheid voor online nieuws

Een hoopgevende grafiek die voor zichzelf spreekt:

Wat extra toelichting uit het rapport:

Nederlanders die betaald online nieuws hebben geraadpleegd, zijn aansluitend gevraagd aan te geven welke manier van betaling zij hebben gebruikt. Het doorlopend digitale abonnement wordt voor het eerst door de meeste Nederlanders genoemd. Het combiabonnement neemt duidelijk in belang af. Het aandeel dat eenmalig voor toegang betaalt of dat iemand anders voor het abonnement heeft betaald is onder jongeren aanzienlijk hoger dan onder ouderen.

3. Het gebruik van nieuwsvideo's groeit hard

Het gebruik van nieuwsvideo's is hard gestegen van 49 tot 55 procent. Vooral in de groepen 25-34 en 35-44 is een sterke groei te zien. Nederland liep op dit vlak internationaal wat achter, maar dat is niet meer zo.

4. Podcasts groeien nog steeds, maar iets minder hard

Mogelijk komt het doordat we minder forenzen, maar de groei van het aantal mensen dat maandelijks naar een podcast luistert is wat afgevlakt. De afgelopen jaren groeide dit met 4-5 procent, maar dit jaar slechts met 2 procent. 28 procent van de online Nederlanders luistert naar podcasts (tegenover 26 procent vorig jaar).

Er is ook onderzoek gedaan naar hoe er naar podcasts wordt geluisterd en dat levert een interessante tabel op:

Opvallend is onder meer de populariteit van YouTube voor het beluisteren van podcasts en het succes van NPO's eigen podcast-app NPO Luister onder oudere luisteraars. Bij jongeren springt, niet heel verrassend, Spotify eruit.

5. Instagram is voor jongeren een belangrijke nieuwsbron

6 op de 10 Nederlanders gebruikt social media voor nieuws, waarbij over het algemeen Facebook nog steeds nummer 1 is, al daalt het gebruik van Facebook nieuws voor wel iets (van 28 naar 26 procent). WhatsApp groeit voor het vijfde jaar op rij naar 22 procent. Het wordt echter pas echt interessant als je kijkt naar de uitsplitsing in verschillende leeftijdsgroepen en specifiek jongeren: 1 op de 3 Nederlandse jongeren gebruikt Instagram voor nieuws!

In het rapport staan uiteraard nog veel meer interessante cijfers/inzichten en ook de internationale vergelijkingen zijn zeer de moeite waard om uit te diepen, maar voor deze nieuwsbrief houd ik het bij deze vijf punten.

Zondag ben ik er weer met een reguliere editie.

Fijne week nog,

Elger